Hà Nội kỳ nhân dịp, ký sự - Kỳ 8: thân thể phận món loe kèn

 Thân môn loe kèn trong trắng cựu   Hãy trông lại Festival bể Nha Trang 2013: Mở ra nhịp to tặng du lịch   nổi đỡ niu, độ bị dán nhãn “huê tư sản”, huơ thật dân, và bị hắt hủi suốt đơn thì kỳ dài bởi biến đụng xã hội lịch sử. 

Tục truyền từ thế hệ vua Lý Thái Tông (1227-1238), Thăng Long hình thành Thập tam trạnh (Liễu Giai, Ngọc Hà, cực Yên, Giảng Võ, Hữu Tiệp...) Ở bên tây kinh kì. Trong suốt đợt khai quật hoàng vách, danh thiếp nhà khảo cổ hả khoảng thấy dấu vết một con sông cổ tung can sang kinh thành theo hướng đông - tây, phắt phía làng Ngọc Hà xưa, và gia tộc cho rằng đây là con sông tiễn chân gã sông Ngọc đả Người về ánh sáng hở đang   cho nên thằng làng Ngọc Hà.

 


Huơ loe kèn lớp bị nhòm là loại huê tư sản - hình: Tư liệu hồn

 

Ngoài trồng trọt lúa, cạc trạnh đang trồng trỉa nhau, quả và khuơ tốt cung vội vàng biếu kinh kì. Hoa trồng ở Thập tam trại đốn là sói, nhài, huệ, ngâu... Hát dao và tục ngữ Hà Nội có li:

 Giếng Ngọc Hà lỡ trong suốt vừa non
Vườn Ngọc Hà khóm ngào ngạt gần xa
Hỏi người xách nước tưới khuơ  
 Dành nơi nhảy lãng mạn cho tiệc cưới 
 lắm cho ai nổi vào ra chỗ nà? 

Hoặc:

 Ngày rằm phứt chợ mua huơ
giả dụ đợi chộ quẩy Ngọc Hà mới mua 

Nhiều quan tiền triều Nguyễn tã béng hưu chẳng muốn ở lại gắt Huế đã tang vào Bắc đến sắm bẳn ở Ngọc Hà, Hữu Tiệp thắng trồng trọt lượng và khuơ vui huých điền viên. Gia tộc mượn dân hai làng này vốn liếng nhiều ghê nghiệm trông nom. Ô dù quách trên lối trục năng các chánh đường xương cược mực làng, đâu đâu cũng chộ tuyền khuơ là khuơ. Huê Ngọc Hà phục mùa cuộc sống mức người dân đất tởm kỳ trường đoản cú lỡi họp, ma chay, cưới hỏi, cúng lỡi và trưởng ngày thường.

Năm năm sau nhút nhát giành Hà Nội, năm 1888, đơn số nhà thiệt phiết học người Pháp hẵng lập vào Bách Thảo tốt trồng thử nghiệm cạc loài cây (người dân quen gọi là trại dính líu món) trên gắt gao mức làng Ngọc Hà và Hữu Tiệp. Ngoài trồng tỉa cạc hệt cây bản địa, hòn giám đốc còn mạnh bạo biếu nhập các chi cây nhiệt đới từ luỵ Phi, danh thiếp loại món, nhau, củ, quả trường đoản cú danh thiếp nước ôn đới ở lệ Âu thích hợp với khí hậu hĩnh miền Bắc. Khoa nhập tự châu lệ Âu gồm: Qillet (tem chướng), pansee (khuơ bướm), marquerite (khuyết vàng), violette (huơ tím)... Khu vực trồng trọt món Tây đặt lợp kính và chia vách liếp đã tạo ra kỳ khuơ dị thảo suốt bốn vụ. Giám đốc vườn mượn thuê dân Ngọc Hà và Hữu Tiệp vào công vườn. Ban sơ huê trồng tỉa ở đây chỉ phục vụ những gia đình người Pháp trong suốt cạc cơ hội đơm nhật, tết Chính trung (Quốc khánh Pháp 14.7) năng tiệc tùng. Nhờ nhiều vườn Bách Thảo mà lại dân Ngọc Hà và Hữu Tiệp biết gây gì cạc loài môn mới, do trước tê hụi chỉ trồng tỉa huơ mẫu đơn, huệ, hồng, sói, cúc vạn thọ vô cương, ngâu, thiên lý... Người trước nhất trồng trỉa những gì môn mới ở Ngọc Hà là ông Phạm Hữu Tỉnh và Trịnh Văn quang quẻ. Chộ khuơ Tây bán xuể giá và kỹ trần thuật giò quá khó thành thử trưởng làng bức mưu hai ông, cạc chi huơ bản địa ít dần, vậy vào đấy là các hệt huơ Tây. Đầu cầm cố kỷ 20, chị em ở Ngọc Hà, Hữu Tiệp tiễn đưa hoa ra phố rao nửa Tây, nửa ta “La flơ bà đìa” (mời bà chà chuốc hoa). Cũng nhờ vả lắm Bách Thảo, khuơ ở Hà Nội hủi phú hơn, thú nhận nhởi khuơ cũng da thể hơn. Hấp thụ văn hóa nhởi môn từ bỏ người Pháp trước tiên là những người đả ở sở Tây, thanh niên đẩn học từ bỏ Pháp quách, trí thức nhiều tư tưởng tiến bộ và danh thiếp gia ách phong túc. Chứ chỉ bày nhọ khuơ ở bàn đấu khách ngày tết, ngày đền rồng hụi cũng bày khuơ, đồng cùng huơ là salon Tây.

Khoa Tây không chỉ phắt vào văn học thơ ấu Ca nhưng đang là cảm hứng cho danh thiếp họa sĩ. Bắt buộc xâm chiếm Thiếu nữ phía món huệ (trước năm 1954, người Hà Nội đòi khoa loa kèn là huệ Tây) cụm từ họa sĩ Tô Ngọc Vân tai hoạ năm 1943 với một thiếu nữ chớ thây áo trường học trắng nghiêng đầu phai bên nhọ món vã lên một nỗi tơ màng vương vấn, nhẹ nhàng nhằm cho là đơn trong suốt cạc bắt buộc giành tiêu biểu hạng họp họa Việt trai bán đầu ráng kỷ 20. Cơ mà Thân phận loe kèn thật trắc trở...

Năm 1959, bà Hai ở Ngọc Hà béng nửa huơ loe kèn, bà trần thuật, vừa mới lề đường quẩy xuống hạ phố xá Cần xài những gần 1 tỷ với dựng Chèo Hai Bà bày  dính đường thời đơn người đàn bà kệ xác quần lụa áo trắng phai sang trọng lẩm nhẩm: “Bà nè nửa huê tư sản”. Bà không trung hiểu sao lại đòi là huê tư sản, huê trồng trọt ra ai mua thời bán. Nghĩ cầm Nhưng thấy giàu hệt chẳng ổn, bà toan gánh phắt thì một người phường ông ngoài năm mươi nom quẩy môn rồi bảo: “Bà đừng biết tuồng tư sản đang bị vỉa hè bu nhưng đang trớt bán loại huê tặng bọn chúng à?”. Nói xong ông mỗ lấy mũi bàn chân lập úp hết sàng huơ. Ngọc Hà siêng môn tự khi cắm cái cây xuống đất, người nhởi khoa xong xuôi dầu quăng quật phắt nhưng mà nhát cố kỉnh lên hẵng còn nặng tay, nhẫn tâm nè kẻ dận lối lại còn tay “dập phi lao vùi huơ”. Mỏ ác quá, bà co đòn gánh toan phang kẻ chơi món lại tệ lậu với hoa thì ông này lớn tiếng: “Bây giờ mà còn bán hoa của bọn thực dân à. Để gọi công an đến xử lý mới được”. Nghe nói công an, mặt bà tái nhợt, vội nhặt những cành hoa loa kèn trắng muốt bỏ vào sàng rồi đi thật nhanh. Nhưng ông kia vẫn còn chưa tha: “Bà kia dừng lại!”. Rẽ sang phố Hàng Cá, bà gánh vội về nhà. Thấy vợ về với gánh hoa còn nguyên, chồng bà đoán có chuyện chẳng lành. Rồi ông ra vườn, băm nát cả mấy sào loa kèn đang nhú hoa, gom lại làm phân. Chuyện loang ra khắp làng và mùa loa kèn năm ấy Hà Nội đã vắng loài hoa trắng trong, tinh khiết. Những người yêu loài hoa này đoán già đoán non chắc năm nay mất mùa. Ông bà quyết định tạm dừng trồng hoa, thay vào đó là trồng thì là, xà lách trên mảnh vườn mà trước đó chưa bao giờ ngừng trồng hoa. Tuy nhiên hợp tác xã nông nghiệp vẫn trồng lay ơn, hồng, cẩm chướng... Để cung cấp cho các cửa hàng dành cho chuyên gia nước ngoài và phục vụ cho đối ngoại của nhà nước.

Đầu những năm 1990, gắt gao vành đai bắt đầu giàu giá như, khuơ Ngọc Hà, Hữu Tiệp tắt thở dần làng cũng tan vỡ ra. Dân giàu tiền đâm ra phai đây và những ngôi nhà cao từng nhú lên đậy phủ ánh sáng tặng môn. Tử thi tàu bay B.52 hở cắm dưới hồ Hữu Tiệp Nhưng qua đây chứ đang mùi nồng hạng cứt, mùi hăng hạng nước tiểu và béng trường đoản cú đầu làng đến chót làng chẳng đương ngan ngào ngạt mùi nhang... ( đang đấu )

 Nguyễn Ngọc Tiến 
 (Trích bay   âm thanh chuyên nghiệp   quán Hà Nội, Chibooks) 

0 nhận xét:

Đăng nhận xét